Het leer van de jak, een rundersoort die wijdverspreid is in Tibet en Centraal-Azië. De hooggebergterund jak, wordt vanwege zijn constante luide gegrom ook gromos genoemd. Zijn leer heeft een lange traditie en werd al door de Tibetaanse nomaden verwerkt tot kleding, schoenen, riemen, tassen, lassos, paardenzadels en andere voorwerpen voor dagelijks gebruik.
Vanwege de extreme leefomstandigheden in de bergen is de huid en daarmee het leer zeer robuust en warmte-isolerend. In vergelijking met Europees rundleer is het bij dezelfde dikte aanzienlijk duurzamer en zwaarder. De samenstelling van de huid is ook afhankelijk van het geslacht en de leeftijd. Jak huiden zijn over het algemeen kleiner dan runderhuiden. Meestal hebben jak huiden een oppervlak tussen 2,5 en 4 vierkante meter. Met toenemende leeftijd, zoals bij runderen, worden de vezels groter en wordt de huid dikker, grofvezeliger en ongelijkmatiger.
Traditionele verwerking
Er zijn verschillende verwerkingsmethoden, waarbij de traditionele leerverwerking zich meestal tot enkele stappen beperkt. Vaak worden de verse huiden eerst in karnemelk gelegd en vervolgens met een stok gewalkt. Als alternatief worden ze eerst in water geweekt en daarna worden de vet- en vleesresten verwijderd. Na het drogen worden ze stevig opgerold, met een touw omwikkeld en gedurende een periode van drie tot vier dagen met de voeten gewalkt. Tijdens deze periode wordt de rol steeds weer geopend en de huid opnieuw uitgerekt. Klaar huiden worden opnieuw met vet behandeld om ze zacht en soepel te maken.
Bronnen: (toegang 31.01.2019):
- www.leder-info(punt)de/index.php/Yakleder
- www.lederzentrum(punt)de/wiki/index.php/Yakleder
