Tannines Algemeen
Tannines behoren tot een grote groep van secundaire plantenstoffen. Dat wil zeggen, de stoffen zijn niet essentieel voor de planten en worden alleen in bepaalde celtypen geproduceerd. Uit het Frans vertaald betekent het woord "tanin" looistof. In het Duits is de term afgeleid van het woord "Tanne" (den), omdat de hout-tannines die in dennen voorkomen vroeger werden gebruikt voor plantaardig looien van leer. Voor looidoeleinden werden in de middeleeuwen zelfs hele loowouden aangelegd, omdat plantaardig looien de overheersende looimethode was. Tegenwoordig wordt echter slechts 10-12% van het leer op deze manier gelooid.
Voorkomen van plantaardige looistoffen
De plantenstoffen komen niet alleen voor in dennen, maar ook in de meest uiteenlopende, meestal tropische/subtropische struiken, vruchten, noten, kruiden, bomen, struiken of noten. Bij sommige plantensoorten duurt het echter tot 30 jaar voordat er genoeg looistoffen zijn geproduceerd om te kunnen worden gebruikt voor het looien van leer. Daarentegen zijn er ook planten die meer looistoffen bevatten naarmate ze jonger zijn. In totaal zijn er tot 300 verschillende plantensoorten bekend die kunnen worden gebruikt voor de winning van looistoffen. Alle Gusti Leder nature producten worden gelooid met de bast van de Babultree.
Functie van tannines
Tannines worden door planten onder stress geproduceerd ter verdediging tegen vraatvijanden. De secundaire plantenstoffen worden zodanig opgeslagen in bepaalde cellen dat ze de eigen stofwisseling niet beïnvloeden. Pas bij vernietiging van deze cellen worden ze geactiveerd. Tannines kunnen eiwitten binden en neerslaan en zo bijvoorbeeld bij herkauwers een sterk verminderde voedingsstofopname veroorzaken. Als gevolg daarvan kunnen de getroffen dieren last krijgen van maagklachten, nier- en leverproblemen of zelfs sterven. Deze eigenschap van het binden van eiwitdraden wordt gebruikt bij het plantaardig looien voor het conserveren van leer. Plantaardig gelooid leer kan herkend worden aan zijn karakteristieke bruine of looi kleur.
Tannines in levensmiddelen
Tannines spelen niet alleen in het looien een belangrijke rol, maar ook voor het "mondgevoel" van verschillende levensmiddelen, zoals gerookt vlees en vis, chocolade, wijn of thee. Voor mensen zijn de plantaardige stoffen dus ongevaarlijk. Ze zorgen in sommige voedingsmiddelen alleen voor de bittere tot wrang-samentrekkende smaak.
Bekijk deze video als je meer wilt weten over hoe je met behulp van plantaardige looistoffen leer houdbaar maakt:
aanvullende bronnen (toegang 13.12.2018):
- urgeschmack(punt)nl/wat-zijn-tannines/
- nl(punt)wikipedia(punt)org/wiki/Tannines
- biologie-site(punt)nl/Biologie/Tannines
- leer-info(punt)nl/index.php/Plantaardig_gegerfd_leer
- nl(punt)wikipedia(punt)org/wiki/Secundaire_plantaardige_stoffen