Verschillende looiprocessen
De meest voorkomende looiwijzen zijn chroomlooiing, plantaardige looiing en synthetische looiing. Bij chroomlooiing wordt het leer met chroom (III)-zouten gelooid, het is dus een chemisch looiproces. Plantaardige looiing vereist uitsluitend plantaardige stoffen voor het looien, zoals boomschors. Synthetische looistoffen zijn kunstmatig vervaardigde stoffen, zoals formaldehyde, die voor het looien worden gebruikt. Over het algemeen is er een combinatie van verschillende looiprocessen nodig om bepaalde eigenschappen van het leer te bereiken.
Chroomlooiing en milieubelasting
De voor het looien gebruikte chroom (III)-zouten zijn op zichzelf onschadelijk voor de gezondheid. Problematisch wordt het echter bij oxidatie tot chroom (IV). Dit is een zwaar metaal dat in kleine doses als allergeen en in grote doses als kankerverwekkend en extreem giftig wordt beschouwd. Bij ondeskundige verwijdering van de looistof komt er een belasting van het milieu bij, het kan leiden tot verzilting en een hoge zware metalenbelasting van de bodem. Vaak komt chroom in het water terecht en is daar zeer giftig voor vissen en micro-organismen. Op dit moment wordt ongeveer 85% van de looiingen wereldwijd met chroomzouten uitgevoerd.
Plantaardige looiing en milieubelasting
Plantaardig looien is een natuurlijk proces. De uit planten verkregen tannines worden voor het looien gebruikt, deze zijn oplosbaar in water en biologisch afbreekbaar.
Voor het looien is echter een grote hoeveelheid looistof nodig en het leidt regionaal tot grote uitputting van individuele plantensoorten. Bovendien kan het, bij ondeskundige verwijdering, leiden tot organisch verontreinigd afvalwater.
Synthetische looiing en milieubelasting
Het synthetische looiproces wordt zelden geïsoleerd uitgevoerd, maar in de meeste gevallen in combinatie met een van de andere twee processen.
Aangezien synthetische stoffen geen natuurlijke oorsprong hebben, zijn ze ook niet biologisch afbreekbaar. Hoe schadelijk ze voor het milieu zijn, hangt af van de individuele stof. Ze leiden echter tot een aanzienlijk lagere belasting van het milieu dan de chroomzouten.
Milieubescherming
In Duitsland zijn er zeer strenge voorschriften over welke middelen voor het looien mogen worden gebruikt en hoe deze moeten worden afgevoerd. Dit is bedoeld om de vervuiling en belasting van het milieu door looistoffen zo veel mogelijk te beperken. De productie van leer vindt vaak plaats in ontwikkelings- en opkomende landen. Deze landen hebben meestal slechte of geen voorschriften voor milieubescherming.
aanvullende bronnen (toegang 17.01.2019):
- lederzentrum(punt)nl/wiki/index.php/Gerbung
- oeko-fair(punt)nl/clever-konsumieren/kleiden-schmuecken/leder/herstellung6/gerben/chromgerbung
- leder-info(punt)nl/index.php/Chromgerbung
- oeko-fair(punt)nl/clever-konsumieren/kleiden-schmuecken/leder/herstellung6/gerben/pflanzliche-gerbung